Voor het vergroten van de biodiversiteit rondom de natuurgebieden van It Fryske Gea
kunnen grondeigenaren het beste zadenmengsels die in Fryslân gewonnen zijn gebruiken.
It Fryske Gea sloeg de handen ineen met zaden- en plantenkwekerij Cruydt-Hoeck uit
Nijeberkoop om Fryske Siedmingsels samen te stellen. Cruydt-Hoeck oogstte hiervoor de
zaden in de natuurgebieden van It Fryske Gea, waaronder de Slachtedyk, en vermeerderde
de zaden in de kwekerij zodat ze nu in grotere hoeveelheden aan andere grondeigenaren
beschikbaar kunnen worden gesteld. Vanmorgen overhandigden de initiatiefnemers een
eerste mengsel aan dagelijks bestuurder Monique Plantinga van Wetterskip Fryslân. Zij
werken bij voorkeur met soorten die passen bij de omgeving.

Mark Hilboezen, medewerker natuurkwaliteit bij It Fryske Gea is een van de initiatiefnemers:
‘Overheden, bedrijven en particulieren met (stroken) grond naast natuurgebieden kunnen vanaf
dit jaar wilde, inheemse planten inzaaien in bijvoorbeeld brede bermen. Door de bloeiende
planten terug te brengen op plekken waar ze eerder zijn verdwenen, helpen ze mee aan het
herstel van biodiversiteit met bijvoorbeeld insectenpopulaties als de wilde bijen.’

‘Zo lokaal mogelijk’
‘Wetterskip Fryslân is positief over de zaadmengsels’, zegt Monique Plantinga: ’Wij hebben alle
belang bij goed werkende ecosystemen en een gezonde biodiversiteit, niet alleen in het water,
maar ook daar omheen. Daarom proberen wij waar dat mogelijk is zo extensief mogelijk beheer
toe te passen in onze watergangen en op onze dijken en terreinen, zoals bijvoorbeeld bij onze
rioolwaterzuiveringen. Als het nodig is om in te zaaien, doen we dat het liefst met een zo lokaal
mogelijk kruidenrijk mengsel, met soorten die passen bij de omgeving.

Mengsels voor klei, veen en zand
De Fryske Siedmingsels zijn drie zorgvuldig samengestelde inheemse zadenmengsels. Er is een
mengsel voor de gebieden op de Friese klei, op de veengrond en op de zandgronden. Op de
Slachtedyk gaat het om soorten op de klei zoals gele morgenster, rode klaver, veldlathyrus,
veldzuring, pastinaak, vogelwikke, gewone rolklaver, pinksterbloem, smalle wikke, gewone
rolklaver, duizendblad en smalle weegbree.
Voor de soorten in het mengsel voor kleigrond ging Jojanneke Bijkerk, ecoloog en eigenaar van
Cruydt-Hoeck, onder meer naar de Slachtedyk: ‘Wat een bijzonder landschapselement,
slingerend door het noordelijke landschap. Het meest bijzondere vond ik wel het voorkomen van
gele morgenster daar.’

Zorgvuldig verzamelen
Allereerst is in kaart gebracht van welke zaden al Fries materiaal bestond, welke soorten
geschikt zijn om gericht te verzamelen en in welke gebieden van It Fryske Gea die soorten te
vinden zijn. Toen begon het werkelijke verzamelen. Een enkele keer werd hiervoor de maaidatum
aangepast. De beheerder zette plekken waar laat bloeiende soorten stonden af met lint, zodat
de planten rustig zaad konden vormen.

Botanische pareltjes van Fryslân
Naast de Slachtedyk werden ook zaden gewonnen in de natuurgebieden van It Fryske Gea zoals
bij Petgatten de Feanhoop, de Alde Feanen en langs de Friese IJsselmeerkust.

Meer informatie
Meer informatie over de Fryske Siedmingsels is te vinden op
www.itfryskegea.nl/fryskesiedmingsels en www.cruydthoeck.nl/fryske-siedmingsels

It Fryske Gea
Natuur, landschap en erfgoed in Fryslân. Dat is It Fryske Gea. We staan met 30.000 gezinnen die
lid zijn, 350 vrijwillige medewerkers en ruim 20.000 hectare grond in 62 natuurgebieden midden
in de Friese samenleving. Vanuit een groen hart – of liever een pompeblêdsje – zetten we ons in
voor bescherming, beheer en ontwikkeling van onze gebieden. We zijn actief aan de
bestuurstafel als het gaat om biodiversiteit en klimaat. En in het veld werken we samen met
pachters en ‘buren’. Bezoek voor meer informatie de website www.itfryskegea.nl

Cruydt-Hoeck is een inheemse zaden en plantenkwekerij met een missie: impact maken
voor biodiversiteitsherstel
Inheemse planten van autochtone herkomst zijn het meest waardevol voor insecten. Op onze
kwekerij kweken, oogsten en schonen we inheemse zaden van autochtone herkomst voor
wildebloemenweides. Met meer dan 40 medewerkers, 55 hectare en meer dan 45 jaar ervaring
is Cruydt-Hoeck dé leverancier voor jouw project waar biodiversiteit het doel is.
Waarom doen we wat we doen? Biodiversiteit maakt leven mogelijk, zonder gaat niet. De
biodiversiteit is essentieel voor het in stand houden van ecosystemen en daarmee een gezonde
leefomgeving. Hoe werken wij? Genetische diversiteit en soortechtheid zijn heel belangrijk
binnen ons proces. Zo hebben we niet alleen verschillende inheemse plantensoorten, maar
proberen we ook diversiteit aan wilde genen te hebben en te houden. Lees meer op
www.cruydthoeck.nl

Foto : It Fryske Gea